Image via fda.gov
Een nieuw schooljaar is begonnen, en dat betekent ook weer een heleboel nieuwe studenten die allemaal op zichzelf gaan wonen en voor zichzelf moeten gaan koken. Ik schreef al eerder twee artikelen met tips & tricks voor de studentenmaaltijd, met daarin ook veel inspiratie.
Dit keer wil ik vooral ingaan op de houdbaarheidsdatum. Wat houdt deze datum in en hoe ga je er efficiënt mee om? In de wereld wordt veel te veel voedsel weggegooid, zelfs wanneer het eigenlijk nog prima te eten is. Veel bedrijven moeten strenge regels en wetten naleven, maar thuis bepaal jij natuurlijk zelf of jij voedsel eet wat over datum is (yolo, living on the edge!). En dat kan vaak prima, zo is yoghurt bijvoorbeeld een product wat eigenlijk niet kan bederven. Het is zo zuur, dat het van zelf al lang houdbaar is. Check alleen of het niet gaat schimmelen, anders is het nog prima weken na het verstrijken van de houdbaarheidsdatum te eten!
Lees verder voor meer info, tips en handige linkjes over en met betrekking tot de houdbaarheidsdatum van voedsel. Het is geen directe manier van besparen, maar als je zorgvuldiger met je eten en inkopen omgaat, zul je er vanzelf van profiteren!
Translation: It’s still not clear what shelf life exactly means. A lot of people don’t know that most food can be eaten even if it expired it’s expiration date. Today I want to tell you more about shelf life, and give you some tips and tricks for a more efficiental usage of food.
TGB en THT
Laten we maar gelijk met het meest verwarrende beginnen: TGB en THT. Deze afkortingen gaan beide over de houdbaarheid van het voedsel, maar er zit een belangrijk verschil in. TGB betekent ‘te gebruiken tot’, en wordt gebruikt voor producten die zeer bederfelijk zijn. Denk hierbij aan vlees, vis en verse groenten. Deze producten moet je gekoeld bewaren en zijn vaak maximaal 5 dagen houdbaar. Daarna kun je het best het product weggooien: kans op voedselvergiftiging is erg groot door de infecties van bacteriën.
THT betekent ‘tenminste houdbaar tot’ en geldt voor alle andere producten die langer dan 5 dagen houdbaar zijn. En vooral hier is nog veel onduidelijkheid over: veel mensen nemen de THT-datum aan als uiterste consumptiedatum. Maar de THT-datum is slechts een soort garantie van de fabrikant. Na het verstrijken van de THT-datum kan de kwaliteit wat achteruit gaan (zo kan chocolade bijvoorbeeld wat wit uitslaan na een tijd), maar is het nog prima te eten.
Image by bodieandfou.com
Producten bewaren
Ter optimalisering van de TGB en THT dient het product op de juiste manier bewaard te worden. TGB producten moeten vrijwel allemaal gekoeld (tussen 0 en 7 graden) bewaard worden. Je kunt de TGB iets rekken door je producten meteen in te vriezen. In principe kan bijna alles in de vriezer, al wordt niet alles er lekkerder op (zoals aardappelen bijvoorbeeld). Daarnaast kan ook niet alles even lang in de vriezer. Brood droogt op gegeven moment gewoon uit en ook sla kun je beter gewoon vers eten.
Voor een duidelijk overzicht van de ‘shelf life’ van verschillende producten raad ik je deze infographic aan, waar per product de houdbaarheidsdatum staat beschreven onder verschillende bewaarmethodes (kast, koelkast en vriezer).
Ter optimalisering van de TGB en THT dient het product op de juiste manier bewaard te worden. TGB producten moeten vrijwel allemaal gekoeld (tussen 0 en 7 graden) bewaard worden. Je kunt de TGB iets rekken door je producten meteen in te vriezen. In principe kan bijna alles in de vriezer, al wordt niet alles er lekkerder op (zoals aardappelen bijvoorbeeld). Daarnaast kan ook niet alles even lang in de vriezer. Brood droogt op gegeven moment gewoon uit en ook sla kun je beter gewoon vers eten.
Voor een duidelijk overzicht van de ‘shelf life’ van verschillende producten raad ik je deze infographic aan, waar per product de houdbaarheidsdatum staat beschreven onder verschillende bewaarmethodes (kast, koelkast en vriezer).
Voor producten met een THT-datum geldt vaak dat je ze in droge en donkere ruimtes moet bewaren. In je voorraadkast bijvoorbeeld, ook na het verstrijken van de THT-datum kun je deze prima eten. De kwaliteit kán iets achteruit gegaan zijn, maar dat is vaak niet eens het geval.
Een klein voorbeeldje: rijst en pasta zijn jaren lang houdbaar. Net zoals eigenlijk alle producten uit potten en blikken. Denk hierbij aan fruit en groenten, maar ook aan jam en soep. Alleen wanneer er bederfelijke producten in zijn verwerkt (zoals bijvoorbeeld erwtensoep met vlees) moet je alert blijven, maar wanneer het goed geconserveerd is kun je ook vlees en vis uit blik/pot erg lang bewaren. Bij de meeste producten moet je gewoon je verstand gebruiken: ruikt het nog goed? Ziet het er niet gek/anders uit? Is de smaak anders? Bij twijfel kun je het beter weggooien, maar vaak is het niet nodig.
Een klein voorbeeldje: rijst en pasta zijn jaren lang houdbaar. Net zoals eigenlijk alle producten uit potten en blikken. Denk hierbij aan fruit en groenten, maar ook aan jam en soep. Alleen wanneer er bederfelijke producten in zijn verwerkt (zoals bijvoorbeeld erwtensoep met vlees) moet je alert blijven, maar wanneer het goed geconserveerd is kun je ook vlees en vis uit blik/pot erg lang bewaren. Bij de meeste producten moet je gewoon je verstand gebruiken: ruikt het nog goed? Ziet het er niet gek/anders uit? Is de smaak anders? Bij twijfel kun je het beter weggooien, maar vaak is het niet nodig.
Image by Mediamatic/Over Datum Eetclub
Voedselverspilling
Per jaar gooien we per persoon voor ongeveer €155 aan eten weg, oftewel zo’n 50 kg. Tellen we alle Nederlanders bij elkaar op, komen we uit op 2,6 miljard. Daar komen ook nog alle bedrijven zoals supermarkten en horeca bij, die samen ook voor ruim 2 miljard weggooien. Ontzettend zonde!
Daarnaast is het ook nog eens erg slecht voor het milieu. Los van de co2-uitstoot die vrij komt bij transport en afvalverwerking, wordt heel veel voedsel voor niks geproduceerd. Voor elke kilo vlees is 15 kilo graan en 1000 liter water nodig, wanneer jij je biefstukjes dus over datum laat gaan gooi je eigenlijk veel meer weg. En wat dacht je van al dat verpakkingsmateriaal, wat voor niets is gemaakt? Tegenwoordig wordt er veel gerecycled, maar ook dat kost geld en energie.
Per jaar gooien we per persoon voor ongeveer €155 aan eten weg, oftewel zo’n 50 kg. Tellen we alle Nederlanders bij elkaar op, komen we uit op 2,6 miljard. Daar komen ook nog alle bedrijven zoals supermarkten en horeca bij, die samen ook voor ruim 2 miljard weggooien. Ontzettend zonde!
Daarnaast is het ook nog eens erg slecht voor het milieu. Los van de co2-uitstoot die vrij komt bij transport en afvalverwerking, wordt heel veel voedsel voor niks geproduceerd. Voor elke kilo vlees is 15 kilo graan en 1000 liter water nodig, wanneer jij je biefstukjes dus over datum laat gaan gooi je eigenlijk veel meer weg. En wat dacht je van al dat verpakkingsmateriaal, wat voor niets is gemaakt? Tegenwoordig wordt er veel gerecycled, maar ook dat kost geld en energie.
Image by thrillist.com
Wat kan jij doen?
Gelukkig worden mensen steeds bewuster van deze verspillingen en is ook de overheid een campagne gestart. In 2015 willen ze de voedselverspilling met 20% terug hebben gedrongen. Er zijn inmiddels veel initiatieven ontstaan door mensen die graag een handje willen helpen, zoals bijvoorbeeld de Over Datum Eetclub. Zij sporen je aan om een ‘over datum etentje’ te organiseren, en de winst te doneren aan Giro 555. Op die manier creëer je awareness bij je gasten, én bespaar je een hoop. Een goed initiatief vind ik zelf, al mag de ‘winst’ van mij ook wel naar je eigen goede doel om er bijvoorbeeld je huur of schoolboeken van te betalen. Op hun site lees je meer over het idee, en vind je ook een aantal handvatten om van je eigen etentje een succes te maken.
Wanneer je in de horeca werkt kun je misschien ook nog wat betekenen. Uit eigen ervaring weet ik dat er ontzettend veel wordt weggegooid. Zo maar weggeven is niet zo makkelijk als je denkt: de wetten zijn er niet voor niets, mocht er iemand ziek worden van jouw voedsel dan zit jij met de gebakken peren. Er moeten dus regels komen, én het voedsel moet vervoerd worden (bijvoorbeeld naar de voedselbank) en dit kost ook tijd en geld. Wanneer het niet mogelijk is om het voedsel te doneren aan een instelling, kun je misschien opperen om voedsel weg te geven. Gaat een taart aan het eind van de dag over datum, en staan er nog 8 stukken? Verras een (vaste) klant dan met een gratis stukje. Klant blij en jij blij, want anders lag dat stuk aan het einde van de dag waarschijnlijk toch in de prullenbak. En waarschijnlijk zal je klant een positief gevoel overhouden aan je zaak!
Wanneer je in de horeca werkt kun je misschien ook nog wat betekenen. Uit eigen ervaring weet ik dat er ontzettend veel wordt weggegooid. Zo maar weggeven is niet zo makkelijk als je denkt: de wetten zijn er niet voor niets, mocht er iemand ziek worden van jouw voedsel dan zit jij met de gebakken peren. Er moeten dus regels komen, én het voedsel moet vervoerd worden (bijvoorbeeld naar de voedselbank) en dit kost ook tijd en geld. Wanneer het niet mogelijk is om het voedsel te doneren aan een instelling, kun je misschien opperen om voedsel weg te geven. Gaat een taart aan het eind van de dag over datum, en staan er nog 8 stukken? Verras een (vaste) klant dan met een gratis stukje. Klant blij en jij blij, want anders lag dat stuk aan het einde van de dag waarschijnlijk toch in de prullenbak. En waarschijnlijk zal je klant een positief gevoel overhouden aan je zaak!
Ook een leuk initiatief is die van Foodsharing.nl, waarbij je jouw voedsel gratis kunt aanbieden aan anderen. Heb je nog een brood over wat je toch niet op gaat krijgen? Of heb je speciaal voordat bezoek van je schoonouders koffiemelk in huis gehaald terwijl je dat zelf nooit drinkt? Weggooien is zonde, dus plaats een advertentie op Foodsharing, wie weet maak je er een ander blij mee! De site mag nog wel wat bekendheid gebruiken want er staan op dit moment nog niet heel veel advertenties op, maar laten we afspreken dat wij daar verandering in brengen. Andersom werkt dit natuurlijk ook super: zo kom je goedkoop aan voedsel, en draag je ook nog bij aan het milieu.
Freegans, dumpster diving & foodskipping
Iets rigoureuzer kan ook: de freegan is in opkomst. Bovenstaande termen komen eigenlijk allemaal op hetzelfde neer: je doet je boodschappen in de vuilnisbak. Nou raad ik je niet aan om in de vuilnisbak op de hoek van de straat te gaan graaien, maar in vuilnisbakken van supermarkten kun je vaak een hele weekvoorraad aan groenten en fruit meenemen. Daarnaast vind je ook veel voedsel, dat nog prima te eten is. Het heeft misschien nogal een hoog hippie gehalte, maar het is ook best een beetje spannend. Vaak bevinden de afvalbakken zich op privé terrein en mag je niet zomaar spullen meenemen. Toch zijn de meeste politieagenten vaak wel coulant, als je het maar netjes achterlaat.
Iets rigoureuzer kan ook: de freegan is in opkomst. Bovenstaande termen komen eigenlijk allemaal op hetzelfde neer: je doet je boodschappen in de vuilnisbak. Nou raad ik je niet aan om in de vuilnisbak op de hoek van de straat te gaan graaien, maar in vuilnisbakken van supermarkten kun je vaak een hele weekvoorraad aan groenten en fruit meenemen. Daarnaast vind je ook veel voedsel, dat nog prima te eten is. Het heeft misschien nogal een hoog hippie gehalte, maar het is ook best een beetje spannend. Vaak bevinden de afvalbakken zich op privé terrein en mag je niet zomaar spullen meenemen. Toch zijn de meeste politieagenten vaak wel coulant, als je het maar netjes achterlaat.
Zelf lijkt het me leuk om dit eens te proberen, gewoon om te kijken wat je zo allemaal aantreft. Al zou ik toch moeite hebben met een stuk brood dat geplet onder een berg groente in een vieze afvalbak ligt. Dan ga ik toch liever voor de voorverpakte dingen..
Mocht je meer willen weten over dit fenomeen, bekijk dan bovenstaand filmpje. Ik kan nog niet echt veel informatie vinden over dumpster diving in Nederland. Het wordt wel gedaan, maar er zijn geen facebookgroepen voor. Wellicht kun je zelf een dumpster dive groepje beginnen?
Overigens kun je ook overdrijven: Kate Hashimoto woont in New York en bezuinigt werkelijk op alles. Zo gebruikt ze gewoon wc papier, kocht ze haar laatste kledingstuk in 1998 en kleding wast ze onder de douche. Bekijk de TLC aflevering over Kate hier, hoewel ze in principe iets goeds doet vond ik dit toch wel erg ver gaan..
Dit bericht heeft 14 reacties
ik heb freegans altijd zo fascinerend gevonden. Een van mijn huisgenoten doet er ook aan, maar het wordt – in Londen – steeds moeilijker omdat winkeliers het niet willen en er alles aan doen om ze uit de bakken te houden
Ik wil ‘Freeganzen’ weleens uitproberen c: Ik vind het belangrijk
om spaarzaam te zijn! Xx
Goed artikel! Zelf werk ik op de broodafdeling van een supermarkt en daar word aan de einde van de dag zo veel weggegooid. Hoppa zomaar 8 verse croissantjes of een appeltaart de prullenbak in, maar ook gewoon verpakte broden. Ze zullen het ook niet aan de medewerkers geven aan het einde van de dag, want dan hadden we het zelf maar moeten kopen… Terwijl het nu rechtstreeks naar de prullenbak gaat waar niemand er meer wat aan heeft…
Goed artikel dit! Zeker belangrijk om niet zomaar alles weg te gooien als de THT voorbij is, vaak is het inderdaad nog prima te eten.
Handig artikel! vaak is eten idd nog prima te eten naar de houdbaarheidsdatum, zonde eigenlijk dat er onnodig zoveel eten wordt weggegooid.
Ik werk bij de supermarkt op de brood- kaas en vleeswarenafdeling en daar wordt ook heel veel weggegooid. Bij vleeswaren valt het nog wel mee: als iets er niet meer lekker uitziet wordt het weggedaan, maar stukjes kaas en andere vleeswaren die een dag over de datum zijn worden op een proefbordje neergelegd. Net zoals taarten en de kontjes van de stukken vlees. Alleen brood, dat is echt zonde. Soms moeten we broden wegdoen die nog een beetje warm zijn. De volgende dag is het oud en wil niemand het meer kopen, en wij mogen het niet meenemen (dan lopen ze het risico dat werknemerrs exrra brood gaan bakken om mee te nemen). Elke week gooi ik met pijn in mijn hart de overgebleven dongen in kratten. In de vuilnisbak kijken heeft niet veel zin, onze afboekingen worden weer teruggebracht naar het distributiecentrum en vanaf daar wordt alles uitgezocht. Soms gaat er wel brood naar de voedselbank trouwens, maar het meeste van brood gaat naar de verbrandingsoven of het vee.
Hoi, ik vroeg me af of je het recept zou kunnen posten van (jouw variatie op) de soep van je moeder! Ik weet wel dat het waarschijnlijk heel simpel is maar toch, ik ben echt een beginner op het vlak van koken dus zo’n soort van leidraad is wel handig. Én de soep ziet er heerlijk uit voor tijdens deze herfsttijden!
Hee Stephanie, ik durf het eigenlijk niet te plaatsen want het komt allemaal uit pakjes haha.. Ik koop in ieder geval een potje groentesoep basis van maggi, deze leng je aan met water (gewoon hetzelfde potje 3 keer vullen met water, maar staat ook op het potje zelf beschreven). Dan gooi ik er rijst doorheen, dit is super lekker en vult goed! Op het laatst wat soepgroentes (ik kook deze nooit te lang, vind het lekker als ze nog wat knapperig zijn) en soepballetjes. Et voila, kind kan de was doen.
Goed om er bij stil te staan Marlous, zo pijnlijk om te zien hoeveel goed voedsel de vuilnisbak ingaat (het gehele productie- en consumptieproces)… Deze zomer kon je op het Museumplein genieten van een maaltijd van ‘afval’. Later was dit ook te zien bij Kassa Groen (http://vara.nl/media/238403). Van de organisator is ook een Tedtalk te vinden trouwens. En ik stuitte laatst op het Dumsterdam-project, waar een community rond dumpster diven gevormd wordt (http://dumpsterdam.nl/). Een behoorlijk inspirerende werkwijze om aan je maaltijd te komen, onze supermarkt is helaas afgesloten door grote hekken. Maar ik probeer zeker bewust in te kopen en restjes te gebruiken in andere maaltijden.
Thanks! Interessante linkjes, ga ze morgen even rustig bekijken.
Goed stuk! Laatst was ik ‘s avonds na een concert bij de Starbucks kregen ik en een vriendin gratis cheesecake omdat het weg moest, dat vond ik echt leuk. Sowieso denk ik dat de voedselbanken nu met de economische crisis ook wat extra’s kunnen gebruiken!
Wat een goed artikel, ik moet zeggen dat ik bij de ‘houdbare’ producten ook niet uit ga van de datum, ik ruik en proef zelf wel of iets nog goed is. Soms ik het helaas ook andersom dan is het wel kapot terwijl de datum nog aangeeft dat het goed moet zijn, maar so be it.
Handig artikel zeg!
Hey,
Ik zou toch maar opletten met die freegans. Volgens heeft er in België al eens iemand een boete gehad omdat hij eten ui de vuilnisbak van de supermarkt had gehaald….