Nieuwe hobby #2: Handletteren en moderne kalligrafie

Op nieuwjaarsdag had ik 1 goed voornemen: in 2017 ga ik meer nieuwe dingen proberen. In januari deelde ik mijn eerste nieuwe hobby met jullie: Ukelele spelen. Dit vind ik nog steeds heel erg leuk en ben ik nog steeds aan het oefenen, maar het is tijd om een nieuwe hobby te proberen: handletteren. Vandaag deel ik alle ins en outs over m’n nieuwe hobby en laat ik weten of deze hobby een aanrader is.

de handletter hype

Eind 2015 zag je steeds vaker quotes op Pinterest voorbij komen in ‘brushletters’, een soort geschilderde letters. Zelfgeschreven teksten werden steeds populairder en vanaf de zomer 2016 kwamen er ook tutorials en boeken voor handlettering. Toen ik eind 2016 me besloot aan deze nieuwe hobby te wagen was er dus genoeg informatie over te vinden.

Allereerst wordt er eigenlijk onderscheid gemaakt tussen handlettering en handwriting. Handwriting spitst zich echt op het schrijven, met name de moderne kalligrafie. Handlettering is eigenlijk het tekenen van letters. Al wordt in het algemeen vaak handlettering voor beiden gebruikt, wat ik ook in dit artikel zal doen.

benodigdheden

Om te handletteren heb je eigenlijk maar een paar materialen nodig: een pen, een potlood met gum en papier. Om te beginnen kun je prima met een HB potlood, een simpele fineliner (bijvoorbeeld van HEMA) en printerpapier starten. Door de weken heen heb ik echter een heleboel pennen getest en zal ik hieronder mijn favorieten delen (en waarvoor ik deze materialen gebruik).

Hierboven zie je alle pennen die ik op dit moment gebruik. Niet op de foto zijn simpele potloden in verschillende diktes en een gum.

• De Micron Fineliners zijn volgens mij bij elke designer favoriet. Deze fineliners komen in verschillende diktes, waardoor je ook hele fijne of juist dikke lijntjes kunt zetten. Ook fijn: ze drukken niet door en lopen ook niet in de lijntjes van het papier.
• De Tombow Fudenosuke is een brushstift. Er zit geen echt ‘kwastje’ op, toch kun je met deze stift in een beweging van dikte veranderen. Dit is mijn favoriete stift om mee te handletteren, hij is net wat soepeler dat de kroontjespen maar geeft toch een heel sierlijk resultaat.
• Een Tachikawa kroontjespen met Niko G nib. Er zijn een heleboel kroontjespennen te verkrijgen, ik kocht de meest eenvoudige maar zou nu liever een hebben met iets meer grip. Na een tijdje kun je best wel last krijgen van je vingers dus wat extra steun is dan wel fijn. De kroontjespen is dus enkel de houder, de punt (ook wel nib genoemd) schuif je er los in. Ik schrijf met de Japanse Nikko G punt. Dit is een hele fijne punt voor beginners waarmee je zowel hele dunne als dikkere lijnen kunt zetten.
• De Ecoline brush pen is er in heel veel kleurtjes. Naast zwart heb ik ook nog wat andere kleuren. Dit is een hele ‘natte’ stift, wellicht ken je ecoline nog van de knutselwerkjes op de kleuterschool? Dit is hetzelfde, maar dan in stiftvorm. Doordat de inkt vrij nat is, is de kleur niet overal even intens. Zelf vind ik dit juist leuk en geeft het een realistisch effect in mijn ogen.
• De Tombow brush pen is eenzelfde soort stift, al is deze inkt minder nat en kleurt hij dus evenredig zwart. De punt is wat langer en daardoor flexibeler. Ik vind deze stift nog wat lastig in het gebruik, door z’n lange punt. Nog even oefenen dus! De stift is dubbelzijdig: aan de andere kant zit een gewoon zwart stiftje.

Ik heb vrijwel alle pennen gekocht bij penstore.nl, die leveren snel en hebben een enorm aanbod aan schrijfwaren. Om een duidelijk beeld te geven van de verschillende pennen heb ik het alfabet geschreven met elke pen, zodat jullie goed het verschil kunnen zien. De fineliners heb ik hier niet in meegenomen omdat deze gewoon schrijven zoals fineliners dat horen te doen.

Dit is de Tombow Fudenosuke. Hier zie je ook goed de punt van de stift, geen echte ‘brush’ maar de tip is wel een beetje flexibel waardoor je dus goed kunt afwisselen tussen dikke en dunne lijnen. Deze schrijft erg fijn!

Dit is de Ecoline brush pen. Zoals je ziet is er wat kleurverschil (bijvoorbeeld bij het dunne lijntje van de letter O) wanneer je minder druk zet. Dit is een fijne stift die soepel schrijft, leuk voor een wat groffer ‘lettertype’ zoals hierboven afgebeeld.

Dit is de Tombow Brush pen. Zoals je ziet is deze tip wat langer en daardoor ook flexibeler. Hierdoor kun je wat sierlijkere letters maken, al vind ik dat nog best lastig!

En dit is met de kroontjespen en de Nikko G punt. Zoals je ziet is de kroontjespen vooral geschikt voor sierlijke letters; moderne kalligrafie. Met deze pen maak je heel gemakkelijk mooie sierlijke letters, door verschillend druk uit te oefenen op de pen gaat het eigenlijk verder vanzelf. Wel merk ik dat ik met deze pen nog vrij ‘klein’ schrijf, ik moet nog oefenen om grotere (en dus ook bredere) letters te maken.

Ook niet onbelangrijk: papier! Ik gebruik deze blokjes van Flying Tiger. Het papier is iets steviger dan gewoon printer papier, maar nog steeds glad genoeg om met je kroontjespen over te glijden.

Ik raad je aan om een blokje te kopen (het liefst eentje die je helemaal open kan leggen) en dit blokje lekker vol te kladderen. Handletteren is in het begin vooral heel erg veel oefenen. Maak je dus geen zorgen of het resultaat mooi genoeg is, zorg gewoon dat je zo’n boekje vol krijgt!

oefening baart kunst

Inmiddels heb ik mijn eerste blokje vol. Ik heb veel geoefend met verschillende alfabetten, lijntjes en soms ook gewoon gekke woorden. Zo heb ik een lijstje met scheldwoorden, een lijstje met lekkere gerechten en een blad vol gekladderd met namen. Wat je schrijft maakt niet zoveel uit, als je maar schrijft.

Zoals je ziet ben ik vooral bezig met moderne kalligrafie, omdat ik dat het mooist vind. Zo nu en dan teken ik ook nog wel eens letters, inclusief banners en versiersels maar ik focus me nu op het mooi kunnen kalligraferen.

Zoals gezegd: oefening baart kunst, maar ik zal jullie een beetje op weg helpen met een basislesje handletteren.

een basislesje handletteren

Als je zelf aan de slag wilt gaan met handletteren, is het belangrijk dat je inzicht krijgt in je eigen schrijfstijl. In principe is de ‘regel’ bij handletteren dat je bij een neerwaartse beweging meer druk zet en dus een dikkere lijn krijgt. Wanneer je ‘omhoog’ beweegt zet je minder druk en ontstaat er een dunnere lijn. Dit verschil in lijndikte zorgt gelijk voor dat ‘kalligrafie’ stijltje.

Schrijf op een blaadje het alfabet, gewoon in je eigen handschrift. Pak nu een potlood of een rode stift en omcirkel alle plekken waar je een neerwaartse beweging maakte. Hier moet je dus meer druk zetten.

Schrijf nu opnieuw hetzelfde alfabet, en maak je ‘downstrokes’ (de neerwaartse lijnen) dubbel. Zo zie je in een oogopslag het contrast tussen de lijnen.

En dan is dit het resultaat! Nu nog veel oefenen natuurlijk. Moderne kalligrafie werkt hetzelfde: bij een neerwaartse beweging zet je meer kracht en krijg je dikkere lijnen.

Handige boeken

Enthousiast geworden? Ga dan gauw zelf aan de slag. Je weet nu welke spullen je nodig hebt en hoe je moet beginnen, maar een extra steuntje in de rug kan wellicht handig zijn. Zelf heb ik bovenstaande boeken veel gebruikt.

• Handlettering doe je zo door Karin Luttenberg
• Letters! door Marjet Slingerland
• Bijdehand door Hyshil Sander

Het eerste boek richt zich vooral op handwriting, het tekenen van letters. Het tweede boek focust vooral op moderne kalligrafie en geeft ook veel tips over materiaal. Het laatste boek combineert zowel handwriting als handlettering. Mocht er interesse naar zijn dan kan ik deze boeken nog uitgebreider in een apart artikel behandelen.

yay or nay?

Ik ben fan van handletteren! Sowieso ben ik dol op schrijven en dit ziet er ook nog eens extra mooi uit. Hoe leuk is het als je je eigen kaartjes kan vormgeven door enkel een tekst op een blanco kaart te zetten? Vergis je niet; het vergt wel een hoop oefening en geduld. Maar stiekem vind ik het ook wel lekker rustgevend om zo geconcentreerd met pen en papier bezig te zijn. Wat mij betreft een dikke aanrader en zeker een blijvende hobby!

[bg-box]Het boek ‘Bijdehand’ door Hyshil Sanders heb ik gekregen als recensie-exemplaar. Daarnaast bevat dit artikel affiliate links. Als jij een aankoop doet via deze links verdien ik daar een klein beetje aan. Jij merkt daar verder niets van! Lees mijn disclaimer voor meer informatie.[/bg-box]