Ik ben dol op koffie. Dat is niet altijd zo geweest, ik leerde mijn koffie drinken bij een van mijn eerste bijbaantjes als ‘dirty chai latte’: een chai latte met een shot espresso erin (en vaak nog een schep suiker). Langzaamaan leerde ik steeds meer over koffie en het maken van het perfecte kopje koffie. Zo heb je bijvoorbeeld helemaal geen suiker meer nodig, als je je melk op de juiste manier schuimt en de koffie goed zet. Na jaren als barista gewerkt te hebben geef ik jullie graag mijn tips, zodat iedereen een thuisbarista kan worden!
De basics: koffie 101
Ik begon dus altijd met grote koppen melk met een beetje koffie (een latte macchiato bijvoorbeeld), in plaats veel koffie met een beetje melk. In het begin vond ik koffie vaak maar bitter, of zuur. Toen wist ik nog niet dat te maken heeft met de kwaliteit bonen en de manier waarop de koffie gezet wordt. Even een korte uitleg: koffiebonen worden gemalen, door vervolgens onder hoge druk heet water door de gemalen bonen te ‘persen’, komt daar uiteindelijk koffie uit. De stand van de maling is dus van groot belang: bij slow koffie’s zoals de ouderwetse filter koffie, mag de maling best wat grover zijn. Hier druppelt het water namelijk langzaam door de koffie heen, zonder druk van de espressomachine.
Bij koffie die uit espresso apparaten komt is het belangrijker dat de maling wat fijner is. Wanneer de maling hier grof zou zijn, straalt het water te snel door de koffie heen. Gemiddeld is een doorlooptijd (= de tijd dat het water door de koffie straalt) van 25 tot 28 secondes ideaal. Bij een snellere doorlooptijd (omdat de bonen te grof gemalen zijn) of juist een langere doorlooptijd (omdat de bonen te fijn gemalen zijn), kan de smaak van de koffie veranderen. Vooral een te lange doorlooptijd maakt een koffie heel vies, te zuur of te bitter!
Dan nog over de kwaliteit: er zijn twee soorten koffiebonen; de Robusta en de Arabica. Het verschil tussen deze bonen zit ‘m in de plant. De Arabica planten groeien op een grotere hoogte en bevatten hierdoor o.a. minder cafeïne dan de Robusta bonen. De smaak is veel complexer en diverser. Robusta bonen worden vooral voor standaar ‘bakkies pleur’ gebruikt: veel caffeïne, weinig smaak. Wil je echt een lekkere koffie, dan ga je voor Arabica bonen. illy gebruikt om die reden ook alleen Arabica bonen voor haar koffie. Zo maak je ook thuis de lekkerste koffie!
Mijn favoriete koffie
Hoewel ik door de jaren heen ook zwarte koffie heb leren waarderen, drink ik nog steeds het liefst een cappuccino. Dat heeft ook te maken met de beleving: een cappuccino drink ik bijvoorbeeld gezellig met vriendinnen op het terras, of op zondagochtend in m’n pyjama op de bank. Een espresso drink ik graag in de ochtend, om even snel mee wakker te worden.
Een zwarte koffie is fijn in de middag op een thuiswerkdag, al pak ik dan wel graag een wat bijzondere koffie. Wist je dat er koffies zijn met tonen van citroen of chocola? In het begin proefde ik dat verschil ook niet, maar na heel wat uitgebreide coffee tastings op mijn vorige bijbaantje (wat inhoudt dat je echt de tijd neemt om de koffie te ruiken en te proeven, en vervolgens naar binnen te slurpen – als je slurpt proef je meer!) proef ik het verschil wel.
Hoewel ik graag met vriendinnen nieuwe koffietentjes ontdek en daar de koffie uittest, drink ik m’n cappuccino het liefst thuis. Ten eerste omdat ik dan gewoon lekker in m’n pyjama kan blijven zitten, maar vooral omdat ik ‘m dan zelf maak en zeker weet dat ‘ie goed is. Dat is bij een koffietentje helaas niet altijd het geval..
Opschuimtips voor de thuisbarista
Een goede cappuccino valt of staat met de melk. Natuurlijk is een lekkere koffie als basis erg belangrijk, maar wanneer je je melk niet goed schuimt, verpest je je hele koffie. Het lijkt allemaal een stuk moeilijker dan het is, als je je aan de volgende tips & tricks houdt móet het goed komen!
- Gebruik bij voorkeur volle melk, deze is wat romiger en zorgt voor lekker ‘lobbig’ schuim. Plantaardige melk kan ook, al schuimt deze vaak minder goed. Al wordt hier mee geëxperimenteerd; Oatly heeft bijvoorbeeld speciale plantaardige melk voor barista’s en die schijnt erg goed te zijn.
- Zorg dat je melk koud uit de koelkast komt (7 graden celsius ongeveer).
- Onthoud de volgende temperaturen: 58 graden en 70 graden. Zorg dat je je melk altijd tot tenminste 58 graden opwarmt. Bij die temperatuur smelten de melksuikers (lactose), wat de melk iets zoeter maakt, en zorgt voor een lekkere zachte smaak aan je cappuccino. Zorg ook dat je de melk niet hoger opwarmt dan 70 graden. Dan knappen de eiwitten, wat zorgt voor stuggere melk met een muf luchtje. Een tip: als je het kannetje niet meer vast kunt houden kom je bij de 70 graden in de buurt.
Van illy kreeg ik het mooie X7.1 koffie apparaat. Hier zit een stoompijpje aan, waarmee je dus zelf je melk mee kunt stomen, voor de echte thuisbarista ervaring ;-). Een korte handleiding voor het opschuimen van je melk:
- Laat het stoompijpje altijd even stomen voordat je ‘m in je melkkannetje stopt. Als hij een tijdje niet gebruikt is komt er in het begin veel water uit.
- Vul je kannetje met melk, tot ongeveer 1 cm onder de schenktuit. Zorg dat je een RVS kannetje hebt, het liefst een met een ‘bolling’ en een schenktuit, zoals op dit plaatje. Het kannetje van mijn foto’s is ook prima bruikbaar, maar is wat moeilijker in gebruik (en vergt dus wat ervaring ;-)).
- Hang het tuitje in de zijkant, via de schenktuit, in de melk net op/onder het melkoppervlak. Daar houd je ‘m ongeveer 5 seconden. Je zou een sissend geluid moeten horen, een beetje vergelijkbaar met het scheuren van papier. Hoor je een gorgelend geluid? Dan zit je pijpje niet goed, probeer je pijpje dan weer in de juiste positie te brengen.
- Na ongeveer 5 seconden zul je merken dat de melk warmer wordt, dan hoef je niet meer te stomen maar enkel nog de melk te verwarmen. Verplaats het stoompijpje naar het midden van het kannetje en zorg dat hij dieper in het kannetje zit.
- Als de melk warm genoeg is, kan je het stoompijpje uitzetten. Let dus op dat je nooit verder dan 70 graden verwarmt! Na een tijdje zul je deze temperatuur zelf gaan herkennen, in het begin kan een klein temperatuurmetertje handig zijn.
Oh bonus tip: wil je oefenen met melk opschuimen, zonder liters melk te verspillen? Oefen dan met een kannetje water en een druppel afwasmiddel. Krijg je hetzelfde effect mee!
Thuis koffie drinken
Thuis koffie drinken is dus helemaal niet zo moeilijk! Met de juiste koffie, het juiste apparaat én de juiste kennis maak je zelf het perfecte kopje koffie. Ik heb zelf voor de X7.1 gekozen omdat deze er fancy uitziet, met z’n piston lijkt het net een echt espresso machine. Tegelijkertijd is hij supersimpel in het gebruik: installeren kan in enkele minuten, je zet je koffie met een simpele druk op de knop en hij zorgt zelf voor een automatische ontkalking. Je hoeft dus helemaal geen perfecte barista te zijn voor dit apparaat (maar door er mee te spelen word je er vanzelf een ;-)).
Tot en met januari 2018 heeft illy een leuke actie: bij aanschaf van een koffieapparaat krijg je een koffiepakket t.w.v. €70 cadeau! Leuk cadeau voor de feestdagen, of een goed voornemen voor 2018: vanaf volgend jaar alleen nog maar lekkere koffie!
[bg-box]Dit artikel bevat producten die ik heb gekregen. Zie mijn disclaimer voor meer informatie.[/bg-box]
Dit bericht heeft 9 reacties
Prachtige apparaat! Maar ik blijf toch trouw aan mijn bonenmachine.
Oeh ja, ooit wil ik denk ik een espresso apparaat met aparte bonenmachine. Het echte werk zegmaar. Al zijn er dan wel veel meer stappen waar er iets fout kan gaan, dus dan moet je er wel de tijd voor nemen. Voor nu is dit wel lekker snel en makkelijk :p
Leuk, nog zo’n koffieliefhebber! Twee kleine tips: 1. een te korte doorlooptijd maakt de koffie zuur, een te lange bitter, niet beide smaken voor te lange doorlooptijd! De eerste smaak die uit de boon komt is namelijk zuur, dan zoet en dan bitter :)
En tip 2: gebruik geen melk van Campina, daar worden bepaalde enzymen uit gehaald (verandert niks aan de kwaliteit van de melk, wel aan de kwaliteit opschuimen!)
Liefs van een nerd-thuisbarista met wel echt zo’n ‘echte’ espressomachine! ;)
Hoe awesome is dit! Ik herken veel in dit verhaal haha, jij hebt ook ooit bij Yoghurt Barn gewerkt toch? Was je daar ook de coffee master? :) p.s. qua plantaardige melk schuimt soja eigenlijk altijd wel goed!
Haha ja klopt! Ik was assistent storemanager, maar voor een korte tijd – heb er geloof ik maar een halfjaar gewerkt. Dit was helemaal in het begin, toen gebruikten ze zulke titels/rangen nog niet :-)
Wat een fijne tips, dankjewel! Ik heb sinds kort een best wel fancy espressoapparaat en het is echt nog een wetenschap om een goed kopje koffie te zetten. Maar het is zó leuk!
Wat een mooi apparaat! Ik droom ook al zo lang van zo’n echte Italiaanse espresso machine.
We hebben deze op mijn werk ook, maar ik maak me een beetje zorgen over het plastic verbruik van deze koffiezet… bij elke koffie voel ik me schuldig! Weet jij of die capsules recycleerbaar zijn?
Jazeker! Zowel het plastic van de cups als de koffie worden gerecycled. Dat kan op verschillende manieren, zie de website van illy: https://www.illy.com/en-us/shop/recycle-program/recycle-footer_us.html