Lost in translation: taalverschillen tussen Nederland en België

taalverschillen tussen Nederland en België
Foto door Jelleke Vanooteghem

Zoals geloof ik al lang en breed duidelijk is, heb ik sinds 1,5 jaar een relatie met een Belg. Dat heeft al voor verschillende taalverwarringen en miscommunicaties gezorgd. Want hoewel ik (net zoals de meeste van jullie waarschijnlijk) ben opgegroeid met Samson en Gert en de Ketnetkroket, leerde ik de afgelopen 1,5 jaar pas écht de Vlaamse taal en cultuur kennen. Vandaag een stukje dat ik al heel lang wilde schrijven: over de taalverschillen tussen Nederland en België.

Taalverschillen tussen Nederland en België

Dat een kleed een jurk is en de Belgen met ‘poepen’ iets heel anders bedoelen, wist ik namelijk al wel. Mijn eerste échte aanraking met het Vlaams was zo’n 18 jaar geleden. Het was de zomer dat ik overging naar groep 4 en m’n ouders me vertelden dat Sinterklaas niet bestond (hoe durfden ze!). In diezelfde zomervakantie stonden we op een camping ergens in Frankrijk, en raakte ik bevriend met 3 meisjes uit België: Ellen, Nele en Leen (je zou bijna denken dat ze in België maar 3 letters tot hun beschikking hadden). Nog weken schreven we brieven, en zo leerde ik mijn eerste Vlaamse woorden. Botten zijn laarsjes, de huiskamer heet de ‘living’ en daar zit je op een zetel, in plaats van de bank.

De rest van mijn Vlaamse woordenschat breidde zich de afgelopen 1,5 jaar uit, wat niet altijd even vlekkeloos ging. Zo was het bijvoorbeeld best lullig dat toen mijn vriend na een paar maanden daten me aankeek en ‘ik zie u graag’ zei, ik reageerde met ‘oh ja, ik vind het ook heel leuk om met jou af te spreken’. Wist ik veel dat ie me min of meer de liefde verklaarde.

Niet alles is wat het lijkt

Sowieso is niet alles wat het lijkt: sommige uitdrukkingen kunnen een precies tegenovergestelde betekenis hebben. Zo zullen wij Nederlanders blij zijn als iets ‘met een sisser afloopt’ (want: geen ernstige gevolgen), in België betekent het min of meer een anti-climax. En waar ‘het mes snijdt aan twee kanten’ voor een Nederlander altijd gunstig is (want: levert dubbel voordeel op), zal een Belg sceptischer zijn (want: er zitten voor- en nadelen aan).

Ook enkele voorbeelden in de categorie ‘learned it the hard way’: in België betekent lopen rennen. Als een Belg vraagt ‘zullen we lopen?’ kun je dus maar beter je hardloopschoenen tevoorschijn halen. En heb je genoeg gegeten? Zeg dan niet dat je vol zit. Dat zit je namelijk alleen wanneer er een baby in je buik zit..

Buitenlandse invloeden

Heel soms klinkt het Vlaams ook schattig, en zelfs bijna Afrikaans. Zo is een uitsmijter van de kroeg een ‘buitenwipper’, en een punaise een ‘duimspijker’. Sowieso: wie dacht dat de Vlamingen veel Fransen woorden gebruiken, moet eens goed naar het Nederlands kijken. Naast punaise gebruiken wij namelijk ook ‘etui’ (in het Vlaams gewoon een pennenzak) en natuurlijk ‘jus d’orange’ (waar de Vlamingen altijd een beetje om onze uitspraak moeten gniffelen, zij noemen het gewoon appelsiensap).

Een kleine test

Zo kan ik nog wel even doorgaan; ik zou wel een serie artikelen kunnen wijden aan de taalverschillen tussen Nederland en België. Op Instagram vroeg ik al naar de in jullie ogen grappigste taalverwarringen. Daar kwamen voornamelijk de algemeen bekende verschillen binnen. Daarom nu als afsluiter een kleine test: probeer eens de betekenis te raden van onderstaande woorden, zónder te Googelen! Speciaal voor alle Vlamingen (funfact: volgens mijn statistieken is 15% van mijn lezers Vlaams!) zal ik ook een lijstje met bijzondere Nederlandse woorden toevoegen.

[bg-box]Voor de Nederlanders:

  • Brol
  • Hesp
  • Seut(je)
  • Scheefpoepen

[/bg-box]

 

[bg-box]Voor de Belgen:

  • Spijkerpoepen
  • Ouwehoeren
  • Beunhaas
  • Liflafje

[/bg-box]

 

Laat vooral weten in de comments wat jij denkt dat het betekent ;-). In het vervolg op dit artikel zal ik de balans opmaken: wie kent elkaars taal beter? Ik heb al een vermoeden van de uitslag..

Leuke blog? Geef 'm een 💚

Dit bericht heeft 12 reacties

  1. Jessi

    Haha, wat een fijn artikel! Ik ben zelf Vlaming en sta nu zelfs even stom dat sommige woorden voor jullie inderdaad raar moeten klinken :D zo fijn dit!

    Ik weet dat ouwehoeren iets van zeuren is. Spijkerpoepen?! XD Diarree ofzo? Al had ik er eerst wel even een ander beeld van Hahaha. Die twee andere woorden lijken wel verzonnen!

    Ik kijk al uit naar het vervolg!

  2. Emma

    Ik ben een Nederlandse die al 8 jaar in België woont. Ik weet dus alle antwoorden ;) Alhoewel ik ik niet zeker ben van Beunhaas….
    Ik heb nog wekelijks dat ik grappige verschillen tegen kom!

  3. Lotte

    Haha mijn kotgenoten hebben me zo vaak uitgelachen om jus d’orange (wat volgens hen klonk als sjuderansj, en dat was eigenlijk ook wel waar) en het heeft ze ook even tijd gekost om ervoor te zorgen dat ik niet meer zei dat ik ‘vol zat’ na het eten.

    Toen ik in mee was op het eerstejaarsweekend van mijn studierichting hadden ze het steeds over op hoeveel examens ze ‘gebuisd’ waren het jaar daarvoor. Toen iemand aan mij vroeg hoeveel ‘buizen’ ik dacht te gaan hebben het aankomende jaar heb ik echt vol verbazing gevraagd wat je dan met die buizen moest doen. Nou dat betekende dus gewoon zakken voor je examen haha. Ik heb ook heel erg moeten lachen toen een Vlaamse vriendin haar ‘wijsheidstanden’ moest laten trekken (klonk zo schattig).

    Eerst durfde ik nooit te vragen wat iets betekende, maar na een tijd ben ik het gewoon gaan vragen. Inmiddels heb ik wel een vrij breed vocabulaire haha, al word ik soms wel uitgelachen als ik weer eens vraag ‘wat is een …..’ of ‘wat betekent …. ‘

  4. Stella

    Hahaha ik vind dit zo leuk om te lezen! Ik weet nog dat ik in Gent was vorig jaar en afgesproken had met blogvriendinnetje Silke. Ik had een blaar op mijn voet (geloof ik) en toen vroeg ze op een gegeven moment of ik een ‘plakker’ wilde; dat vond ik ook een veel leuker woord dan pleister! En de ‘living’, ik dacht toen ik dat voor het eerst las dat er gewoon op een leuke manier gebruik werd gemaakt van Engels in de tekst. Dat doe ik zelf ook weleens! Maar het is dus echt het woord voor woonkamer, wat grappig! Echt leuk dit artikel. Liefs!

  5. Karin

    Ha, zo leuk die taalverschillen! Ik heb vaak in Brussel cursus gegeven aan Vlamingen. Ze vonden het heel gek toen ik zei in de lunchpauze een rondje te willen “lopen” ;)

    Brol is volgens mij troep/spullen en hesp is ham? Scheefpoepen ben ik benieuwd naar… poep is kont… scheefzitten misschien?

    Overigens zijn ze in Belgie taalpuristischer dan wij Hollanders. Ze hebben minder leenwoorden. Daarom ook duimspijker en appelsiensap. Oh, en droogkuis vind ik ook een hele toffe. En het woord voor droger? Droogzwier ofzo?

  6. irene

    Dit is geweldig! :D Ik sta er ook altijd versteld van dat het zo goed als dezelfde taal is en er toch zoveel verschillen zijn. Super leuk om te lezen. Ik heb geen idee wat die Nederlandse woorden op het einde betekenen behalve ouwehoeren :p Ik had op Instagram eens een storie gepost van m’n pizza en lookbroodjes en toen kreeg ik ook van een Nederlandse te horen dat ze lookbroodjes zo’n tof woord vond. Vroeg me af of jullie dat ook niet gebruiken maar blijkbaar niet. Overigens zeg ik wel gewoon dat ik vol zit als ik te veel gegeten heb :D

    1. Lotte

      In Nederland wordt look knoflook genoemd, dus een lookbroodje is dan een knoflookbroodje :)

  7. Djuli

    Oooh die ‘ik zie u graag’-situatie, heel herkenbaar, oeps! Ik woon inmiddels al 3 jaar in België en ik leer nog bijna elke dag nieuwe woorden. Vandaag was het ‘ondertas’ haha

  8. Fleur

    Brol is volgens mij spullen/rommel. Een seut is een braaf, net persoon maar die saai is (daar hebben we niet echt een Nederlands woord voor). Hesp is ham! En scheefpoepen is vreemdgaan!

    Ik blijf elke dag nog steeds woorden bijleren!

  9. Iris

    Haha zo leuk en herkenbaar! Ik woon zelf aan de grens dus ben er wel mee opgegroeid. Altijd leuk bij de bakker, een ‘grijs’ brood (=bruin brood). En de glijbaan is de schuif-af ;-)

  10. Inez

    haha, ik ben zelf Vlaams en ik zeg constant dat ik vol zit na het eten (totaal geen kinderwens trouwens). Eén van de raarste dingen die ik ooit hoorde was toen ik een Nederlander een “Jus d’orange van appel” hoorde bestellen… Zo raar.

    1. Haha dat is ook gewoon debiel, dat heb ik nog nooit iemand horen zeggen! Ik denk dat diegene niet helemaal doorhad wat ‘jus d’orange’ betekent.. haha :’)

Geef een reactie